DOSSIER: registratierechten in het Waals Gewest

DOSSIER: registratierechten in het Waals Gewest

Registratierechten in het Waals Gewest

Basisrechten en abattementen

Het Waals Gewest zou in deze materie erg zuinig kunnen lijken. De verklaring is echter gedeeltelijk te zoeken bij het feit dat een woning hier het minst duur is. Volgens de recentste Statbel-statistieken (3e kwartaal 2019) kost een woning in gesloten of halfopen bebouwing gemiddeld 415.000 euro in Brussel, 240.000 euro in het Vlaams Gewest en 150.000 euro in het Waals Gewest.

Wallonië handhaafde dus de 12,5% registratierechten, maar sinds 1 januari 2018 is er ook een fiscale geste met een abattement voor 20.000 euro (of een besparing van 2.500 euro). Om hiervan te genieten moeten de verwervers natuurlijke personen zijn die geen andere woning bezitten; het goed moet bestemd of bedoeld zijn als woning (en de kopers moeten er minstens drie jaar blijven wonen); het moet een verkoop zijn (geen gift, enz.) en het betreft een verwerving in volle eigendom.

Rekening houdend met het aparte karakter van de Waalse vastgoedmarkt (waar bouwpercelen veel minder schaars zijn dan in Brussel) wordt het abattement volledig toegekend voor bouwpercelen en woningen in constructie of op plan. Een gebouw dat nu nog geen woning is, maar dat de koper zal verbouwen tot woning, komt in principe eveneens in aanmerking voor het abattement.

Verlaging van de rechten voor een bescheiden woning

Wallonië behield uit de oude formule ook het principe van het verlaagd tarief (6%) voor bescheiden woningen (met een kadastraal inkomen tot maximaal 745 euro, te verhogen tot 845, 945 en 1.045 euro voor kroostrijke gezinnen, afhankelijk van het aantal kinderen, te beginnen bij drie). Het Waals Gewest ging zelfs naar een verlaagd tarief van 5% voor de verwervers van een bescheiden woning die hiervoor recht hebben op een sociaal hypothecair krediet.

Wallonië verkiest dus de strategie van tariefverlaging voor bescheiden woningen boven die van het veralgemeend verlaagd tarief (Vlaanderen) en die van het abattement (Brussel), omdat dit gewest in verhouding veel meer vastgoed telt met een kadastraal inkomen van maximaal 745 euro.

Bij kadastrale inkomens die in 1975 werden berekend, stijgt mettertijd uiteraard het risico dat ze niet meer representatief zijn voor een bescheiden woning. Denk aan de fermette zonder veel comfort uit 1975 die intussen heel mooi gerenoveerd is. Of aan een woning waarvan de waarde fors gestegen is dankzij de ligging, vrij dicht bij een snelweg naar bijvoorbeeld Brussel of Luxemburg.

Vandaar dat onlangs werd beslist om het verlaagde tarief van 5 of 6% te beperken tot een eerste schijf van de prijs voor de bescheiden woning, en niet langer tot het volledige bedrag.

Als die woning gesitueerd is in een zone waar het vastgoed geldt als ‘zwaar onder druk’ (op dit ogenblik gaat het om 36 gemeenten, vooral in het zuiden van Luxemburg en in Waals-Brabant), wordt het verlaagd tarief toegekend voor 174.000,61 euro (geïndexeerd bedrag van 1 januari 2020). Buiten de zones met zware vastgoeddruk wordt het verlaagd tarief toegekend voor 163.125,56 euro (geïndexeerd bedrag van 1 januari 2020). In beide gevallen geldt voor het saldo van de prijs het gewone tarief van 12,5%.

De kwalificatie ‘bescheiden woning’ volstaat niet om recht te hebben op het verlaagd tarief. De kopers moeten voldoen aan bepaalde voorwaarden: geen andere woning bezitten en de bedoelde woning effectief bewonen binnen een termijn van drie jaar vanaf de notariële koopakte (en voor minstens drie jaar).

Voor de begunstigden van een verlaagd registratierecht van 6 of 5% wordt het abattement op een eerste schijf van de aankoopprijs niet opgeheven maar beperkt.